GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout maakt de balans op van twee weken en een dag onderhandelen op de klimaattop in Durban.
Ik heb ondertussen al heel wat klimaatconferenties meegemaakt. Na Kopenhagen dacht ik toch echt alles te hebben meegemaakt, maar Durban heeft er toch weer een uniek hoofdstuk aan toe te weten voegen. Over nachtelijke sessies waarin grote spelers openlijk met elkaar in de clinch liggen.
Ten eerste de duur: Kopenhagen was eigenlijk snel gepiept. De persconferenties werden toen al om twee uur 's nachts gegeven, alhoewel het nog tot 's ochtends vroeg op de zaterdag zou duren voordat elk land akkoord ging met het vermaarde Kopenhagen-akkoord. In Cancún wist Bolivia de gemoederen nog tot zaterdagochtend bezig te houden door te weigeren om akkoord te gaan. Maar in Durban heeft de klok doorgetikt tot ruim vier uur in de ochtend. Van de zondag (na de deadline van zaterdag) wel te verstaan.
Maar niet alleen de tijdsduur was uitzonderlijk. Ook waren de hoofdrolspelers ditmaal in het open aan het discussiëren. In Kopenhagen flansten China en de Verenigde Staten een slap akkoord in elkaar in de achterkamertjes. Daarna mochten alle andere VN-landen tekenen bij het kruisje. In Cancún was het Bolivia die lastig deed, maar dat deed niets af aan de inhoud waar de grote spelers al mee akkoord waren gegaan in de kleinere kamertjes. In Durban trok de Europese Unie de kar. Ze ging allianties aan met de laagliggende eilanden en met de minst ontwikkelde landen, ze speelde Brazilië los van China en India en ze liet de VS totaal irrelevant aan de zijlijn staan. De VS hebben in de plenaire totaal niets toegevoegd; ze lieten China en India lastig doen over soevereiniteit van landen en het niet aan willen gaan van bindende afspraken. Tot zover de Europese hoop op Obama.
Het werd in Durban een echte strijd tussen de grote spelers tot en met in de plenaire zaal. India die bezwaren maakt. China die India steunt. Een vlammende speech van Connie Hedegaard, de eurocommissaris van de EU voor Klimaat. Het was volop drama in de plenaire zaal met vele schorsingen, ja ook voor de EU om de zevenentwintig lidstaten weer op een lijn te krijgen. Het blijft een apart verbond die EU op het internationale podium. Maar er is wel weer een stap gezet naar een echt gezamenlijk opererende EU. Die EU laat zien internationaal relevant te zijn als we als Europese landen samenspelen.
En het klimaat dan? Tja. Dat is uiteindelijk het slechte nieuws. In Kopenhagen had een nieuw akkoord moeten komen om het Kyoto-protocol na 2012 op te volgen. Nu hebben we een akkoord om tot een nieuw akkoord te komen dat pas ná 2020 (!) ingaat. Om juridisch geen gat te hebben, is er ook een akkoord om het Kyoto-protocol te verlengen. Maar daar doen de grote jongens als China, India en VS niet aan mee. Het klimaatakkoord is gered. Nu het klimaat nog.
Lees het laatste nieuws over de klimaattop in Durban in ons dossier Klimaat.