Paul Rosenmöller en Hugo van der Steenhoven hebben in een open brief aan Shell aangedrongen op meer waarborgen voor veilig zeetransport van gevaarlijke stoffen. Aanleiding voor de brief is het recente ongeluk met de Ievoli Sun. Ondanks controle door de havenautoriteiten én een goedkeuringscertificaat van een classificatiebureau, bleek dit schip ernstige gebreken te vertonen.

GroenLinks is van mening dat Shell als opdrachtgever voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over zee, uitdrukkelijk een eigen verantwoordelijkheid voor het waarborgen van veilig en verantwoord transport. Deze verantwoordelijkheid strekt verder dan louter het voldoen aan wettelijke voorschriften. In het publieke debat over maatschappelijk verantwoord ondernemen kiest Shell – terecht – deze positie.

Rosenmöller en Van der Steenhoven vragen Shell om opheldering over de gang van zaken rond de Ievoli Sun en om initiatieven die de veiligheid van het transport van gevaarlijke stoffen in de toekomst verbeteren.

Hieronder volgt de tekst van de brief:

Aan de Raad van Bestuur en de aandeelhouders van Koninklijke Shell

Betreft: Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Den Haag, 8 november 2000

Vorige week is voor de tweede maal in korte tijd een schip met milieugevaarlijke lading vergaan voor de Franse kust. Dit schip, de Ievoli Sun, vervoerde deels een gevaarlijke lading in opdracht van uw bedrijf. Opnieuw dreigt er - net als bij de Erika - een vergiftiging van het zeemilieu. Hiermee houdt de parallel echter niet op. Ook in dit geval lijkt er sprake te zijn van een schip dat ondanks controle door de havenautoriteiten én een goedkeuringscertificaat van een classificatiebureau, ernstige gebreken vertoonde. Opnieuw blijkt bij de Ievoli Sun het classificatieburo Rani betrokken.

GroenLinks wil zijn grote zorg over de recente gebeurtenissen aan u kenbaar maken. Naar onze stellige overtuiging heeft Shell als opdrachtgever voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over zee, uitdrukkelijk een eigen verantwoordelijkheid voor het waarborgen van veilig en verantwoord transport. Deze verantwoordelijkheid strekt verder dan louter het voldoen aan wettelijke voorschriften. In gesprekken die wij meermalen met uw onderneming hebben gevoerd, is ons bekend dat ook Shell van oordeel is dat een onderneming een eigen bredere verantwoordelijkheid heeft dan slechts het naleven van de wet. Ook in het publieke debat over maatschappelijk verantwoord ondernemen kiest Shell – terecht – deze positie.

De trieste gang van zaken met de Ievoli Sun is ons inziens niet onmiddellijk te rijmen met de intentie om een onderneming te zijn die deze brede maatschappelijke verantwoordelijkheid in de praktijk brengt.

De ramp met de Erika maakte pijnlijk duidelijk dat sommige classificatiebureaus het niet altijd even nauw nemen met de regels. Deze ramp en andere incidenten geven aanleiding om in ieder geval het Italiaanse classificatiebureau Rani met grote achterdocht te beoordelen. Zij keurden zowel de constructie van de Ievoli Sun als de Erika goed. Waardoor de Ievoli Sun is gezonken weten we nog niet. De Erika is spontaan in twee stukken gebroken. Een zusterschip van de Erika – ook door Rani gecertificeerd – werd bij een Nederlandse inspectie aangehouden en is daarna nooit meer uitgevaren. hetzelfde geldt voor het schip Nunki dat na aanhouding werd afgevoerd naar de sloop.

Wij zijn van oordeel dat ondernemingen – zeker in het licht van bovenstaande – zeer kritisch dienen te zijn bij het charteren van schepen voor vervoer van olie(produkten) en gevaarlijke stoffen. Schepen die gecertificeerd zijn door bureau’s met een bedenkelijke staat van dienst, dienen gemeden te worden. Hetzelfde geldt voor schepen waar bij inspecties in havens recentelijk meermalen gebreken zijn geconstateerd en waar gerede twijfel kan bestaan over de staat van onderhoud en veiligheid.

Kortom, wat wij bepleiten is een actief beleid van opdrachtgevers van het vervoer van stoffen die bij ongelukken het zeemilieu ernstig kunnen bedreigen, om aanvullende zekerheden in te bouwen die de veiligheid waarborgen. Want de recente ongelukken laten zien dat dit hard nodig is. Van een onderneming die uitdraagt zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid te willen nemen, mag dit zéker gevraagd worden. De Ievoli Sun is al drie keer door de Scheepvaartinspectie aangehouden. Dit schip stond daarom op de zgn. ‘grijze lijst’. Waarom gebruikt u een schip dat op de grijze lijst staat voor het vervoer van olie(produkten) en gevaarlijke stoffen?

Een en ander betekent natuurlijk niet dat de overheden in deze geen verantwoordelijkheid dragen. De gang van zaken toont aan dat het toezicht op de classificatiebureaus maar ook de inspectie in de havens verbeterd en geïntensiveerd moeten worden. Daarop zullen wij ook bij de minister aandringen. U weet echter als geen ander dat veel van deze maatregelen om de zwakke schakels in de keten te versterken, actie in internationaal verband vragen. En dat is helaas een moeizaam proces.

U kunt als toonaangevende internationale onderneming vanuit uw rol als opdrachtgever een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de veiligheid van het transport van gevaarlijke stoffen over zee. Graag zouden wij dan ook zien dat Shell op korte termijn initiatieven hiertoe neemt.

Natuurlijk zijn wij graag bereid om over deze kwestie nader van gedachten te wisselen. Wellicht is het een goede gedachte om op korte termijn hierover een gesprek te hebben.

Hoogachtend,

met vriendelijke groet,

Paul Rosenmöller en Hugo van der Steenhoven,

namens de Tweede-Kamerfractie van GroenLinks.