"Jeugdzorgprofessionals, houd alsjeblieft nog even vol”, smeekte staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Maarten van Ooijen in een interview een paar weken geleden. Nogal cru om geduld te vragen aan een groep die al jaren de klappen van het falende jeugdzorgsysteem opvangt. Hoe lang moeten deze professionals en alle hulpzoekende jongeren en ouders nog wachten? Al bijna vier jaar wachten we op hervormingen in de jeugdzorg. Wat Kamerleden Lisa Westerveld (GroenLinks) en Mohammed Mohandis (PvdA) betreft moet de staatssecretaris de regie pakken, knopen doorhakken en politiek keuzes durven maken.
Klimaattoppen verlopen vaak chaotisch en je weet lang niet altijd wat er op het eind van de rit in de conclusies zal staan, ook dit jaar was het spannend tot in de vroege uurtjes. Helaas was er geen positieve verrassing wat betreft de uitkomst van de top. De meeste mensen die hier rondlopen vechten voor een betere toekomst en willen elk jaar tot iets beters komen. Dit jaar moet ik echter concluderen dat we wat betreft klimaatambitie toch vooral een cruciaal jaar verloren hebben.
In Glasgow werd afgesproken het anders zo trage VN-proces, met vijfjaarlijkse doelen, te versnellen. Landen werden verzocht voor eind 2022 nieuwe doelen in te leveren. Dat proces heeft op deze top niks opgeleverd. 2022 werd 2023, de afspraken zijn nauwelijks concreter geworden. Europa vocht daarom vooral om nieuwe klimaatambitie in de tekst te krijgen, zoals het pieken van de uitstoot voor 2025. Al snel werd duidelijk dat veel landen niet verder wilden gaan dan de klimaatambitie van Glasgow vorig jaar, of de tekst zelfs wilden afzwakken. Europa moest daarom tot het eind vechten om de ambitie van vorig jaar overeind te houden. Dit is simpelweg onvoldoende als we we de klimaatdoelen willen halen. En dus ligt er een immense opdracht voor de klimaattop volgend jaar.
Ook de discussie over het uitfaseren van fossiele brandstoffen - de veroorzakers van klimaatverandering - werd beslecht in het voordeel van olie- en gas(t)landen. Om onder de 1,5 graad te blijven is het noodzakelijk om geen nieuwe fossiele infrastructuur meer aan te leggen. Op de top werd duidelijk dat India de uitfasering van alle fossiele brandstoffen kon steunen, waardoor er momentum ontstond om dit op te nemen in de eindtekst. Toch wisten landen als Egypte, Rusland en Saudi Arabië dit uit de tekst te houden. Hun eigenbelang bleek groter dan de toekomst van ons allemaal. Het valt niet uit te leggen dat de conclusies van een klimaattop totaal voorbij gaan aan de oorzaak van de klimaatcrisis. Met Dubai als gastland volgend jaar, vrees ik dat deze cognitieve dissonantie nog wel even in stand blijft.
Dat de top zo weinig oplevert op klimaatambitie, komt vooral omdat het vergoeden van klimaatschade de agenda domineerde. Ook landen die normaal strijden voor meer ambitie, lieten nauwelijks van zich horen omdat ze de overeenstemming tussen ontwikkelingslanden niet wilde verstoren: zij zouden alleen akkoord gaan als het zou komen tot het vergoeden van klimaatschade. De EU toonde leiderschap en doorbrak de patstelling, die hier tot eergister bestond, door zich voor een fonds uit te spreken. Helaas kwam er nauwelijks iets concreets uit, omdat er een hevige discussie ontstond over hoe het fonds gevuld moet worden en wie er in aanmerking komt voor geld. Dit wordt het komend jaar uitgewerkt. Reken maar dat we hier nog niet het laatste woord over gehoord hebben.
Met deze uitkomst van de top kunnen we alleen maar hopen dat het grote gat dat er bestond tussen rijk en arm voor, maar ook tijdens deze top, met het nieuwe fonds wordt omgezet in meer vertrouwen in aanloop naar volgend jaar. Ook in de afgelopen jaren bleek dat er alleen grote stappen gemaakt kunnen worden als er een brug geslagen wordt. Nu klimaatverandering voor steeds meer mensen dagelijkse realiteit is, zal solidariteit een steeds grotere rol spelen – naast het omzetten van ambitie in actie. Laat dit een harde les zijn voor volgend jaar: klimaatambitie en solidariteit zijn nu twee kanten van dezelfde medaille.
“Leven op Tuvalu is als leven op een zinkend schip,’’ vertelt Samuelu, mijn collega parlementariër uit Tuvalu me tijdens de klimaattop. Jongeren hebben geen toekomst en proberen van het eiland af te komen. Zeespiegelstijging gaat veel harder dan verwacht. Hetzelfde hoor ik van Riddhi uit Sint Maarten, dat verwoest werd door een orkaan en nu is het afwachten op de volgende klap. Zij kwam op eigen houtje naar de klimaattop om te pleiten voor een eerlijk fonds voor klimaatschade. Of Rebecca uit Zuid-Soedan, die ziet hoe de droogte steeds meer om zich heen grijpt wat vooral op de levens van jonge vrouwen groot effect heeft. Het vee sterft, de mannen trekken weg voor werk en de jonge meiden stoppen met school en nemen de zorg voor het gezin over.
Zaterdag 5 november kwam het GroenLinks Beraad voor de tweede keer bij elkaar in het Stefanus theater in Utrecht. Het onderwerp was ‘de toekomst van de linkse samenwerking’ – specifiek keek het Beraad naar de inhoud van die samenwerking, het proces om de samenwerking verder vorm te geven, en wat de aantrekkingskracht ervan naar een bredere groep kiezers zou kunnen zijn.
Sinds gisteravond is het spel dan echt op de wagen. Om acht uur begon een plenaire vergadering waar Timmermans onverwacht iets aankondigde: de EU is bereid een fonds te steunen voor het vergoeden van klimaatfinanciering en wil daar afspraken over maken op deze top. Tegelijkertijd kwamen de eerste teksten van werkgroepen naar buiten, waarna vanochtend dan toch eindelijk een eerste officiële concept-conclusie uitkwam. Op deze – officieel – laatste dag van de top, kunnen we eindelijk praten over concrete voorstellen.
Professionals die werken in de abortuszorg verdienen meer erkenning en waardering. Het is onacceptabel dat abortusartsen nog altijd geen erkende beroepsgroep zijn. Dat zegt Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet (GroenLinks) vandaag bij het symposium van het Nederlands genootschap van Abortusartsen ter gelegenheid van hun 30-jarig bestaan.
Deze ochtend verscheen er een tekst van het Egyptisch presidentschap: een warrig discussiestuk, geen officiële ‘concept-conclusie’ die je rond deze tijd wel zou verwachten. Niet alleen het proces, maar ook de tekst is problematisch, voor sommige landen zelfs aanstootgevend. Wat betreft het vergoeden van klimaatschade is de tekst nog open; controversiëler is het stuk over klimaatambitie. Zo zouden rijke landen in 2030 al klimaatneutraal moeten zijn. Zelfs als Groene politicus zie ik dat dit onrealistisch is, bovendien werkt dit alleen maar frustratie in de hand. Het voelt als een ongeloofwaardig hoog bod, wat we de komende dagen in balans moeten krijgen.
Vandaag begon vroeg met een ontbijt met Groenen van over de hele wereld. Ook buiten Europa is klimaat een steeds belangrijker reden voor iemands politieke keuze – als die keuze er al is. Helaas is dat in Egypte niet het geval. De mensenrechtensituatie is daarom ook een belangrijk thema tijdens de gesprekken hier op de top. Veel mensen zitten vast omdat ze zich uitspreken, velen zijn bang hun mening te verkondigen. Ook op de top zijn de veiligheidsdiensten aanwezig, als cameraman of technicus, die vooral NGO’s goed in de gaten houden.
Sinds het uitbreken van de protesten in Iran slaat het Iraanse regime de demonstraties keer op keer keihard neer. GroenLinks volgt de ontwikkelingen op de voet en vraagt hier keer op keer aandacht voor in de debatten. Vorige week zagen we een nieuw verschrikkelijk dieptepunt: 227 leden van het 290 Iraanse parlementsleden vroegen de rechterlijke macht om demonstranten die zijn opgepakt ter dood te veroordelen. Voor zo’n 14.000 mensen die gevangen zitten dreigt nu de doodstraf. Dit kan, en mag niet gebeuren. De wreedheid van het regime en de veiligheidsdiensten lijkt geen grenzen te kennen.